craft + activism = craftivism *

sizler de eğer 80lerin başında doğmaya isabet etmiş ve ilk gençlik yıllarınızdan itibaren tığdı, şişti, iğneydi, iplikti uğraşanlardansanız, çevrenizden mutlaka 'ahaha bu ne ananem gibi, abi biraz genç ol, cool takıl' lafı işitmişsinizdir.

ahanda o lafları edenlere kapak olsun, craft denen nesne trendy oldu, bizim gibi zamanın erken emeklilerine de gün yüzü doğdu.

benim şahsen bunu farketmem 2000li yılların başlarına denk gelir. ne zamanki almanya'da fakir bir öğrenciyken, kebapçıda garsonluk yapıp, harcamalar minimumda takılırken, ilk yılbaşı çattı, o zaman farkettim. dedim ki arkadaş bol, zaman bol, örgü örmek ekonometriye boş boş bakmaktan daha zevkli, yılbaşı öncesi bir ay ördüm durdum. yeni zelandalı pipisinde piercing olan ultra cool arkadaşıma tarhana çorbası eşliğinde yaptığımız yılbaşı kutlamasında hediye atkısını verdiğimde, çocuk gözler yaşlı 'hiç bu kadar özel bir hediye almamıştım' diye boynuma atladı, bir daha da kış boyu o atkı boynundan çıkmadı.

yıllar zarfında gerek amerika gerek avrupa her yerlerde pıtırcık gibi açılan kendin-dik-yap-sat dükkanları ilgiyle izledim.

neyse yıllar geçti, bende boş zaman azalması yaşanmadı, ben de dedim bakalım elalem bu olaya neler diyor. araştırdım, yazıyorum...

lindsay gibb 'state of craft economy' adlı yazısında bu yükselişi üç nedene bağlamış.

1. 
   
   ekonomik darboğaz
2. 
   
   ekolojik duyarlılık
3. 
   
   küreselleşen dünya'da yerelin önem kazanması

insanların el işi şeyleri almalarının veya kendileri yapmalarının sistemle sorunu olan insanlarda suçluluk duygusunu azalttığını belirtmiş. bir de tabi birşeyler üretmenin hayatı yavaşlatan meditatif yönü ve kazandırdığı iç huzuru da var.

evet aramızda birbirinin aynı seri üretimleri tüketmekten sıkılan insanlar var, ne yazık ki gelişmiş ülkelerde bizdekinden daha da fazla var. buna tepkilerini dikip biçerek, istediğini alarak değil kendileri yaparak edinmeyi tercih eden insanlar da var. ortak görüş yeni craft, d.i.y akımlarının punk etiğine yakın olduğu. juxtapoz dergisinin, faythe levine'ın ünlü handmade nation'ı için dediği gibi 'mesaj tüketim karşıtı, çevreci ve feminist. çıkan iş sadece güzel değil, hip, politik ve biraz da punk rock!'

bazıları kapitalist ekonomi çıkmazı devam ettikçe bu hareket de devam edecek diyor, kimi bu da her trend gibi 5-10 yıla kalmaz silinir diyor. ama şimdilik daha ne isterim ki!! örgü örmeye punk tavrı dedikleri günlerdeyiz, bunları da gördük şükürler olsun:)

* betsy greer'in terminolojisiyle craft ve aktivizmin günümüzdeki kol kola durumu. sinir oluyormuş başkası bu terimi kullandıkça ama 'insanların televizyonunu kapatıp birşeyler üretmeye başladığı günleri hayal ediyorum bazen' demiş. işte o benim... kızma ablacım, seni de severim...